"မြတ္ဆလင္တုိ႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရသည့္ ေရွးေဟာင္း နာလႏၵာတကၠသုိလ္ အေၾကာင္း"

**************************************************************

အတိတ္ကိုနမ္းရွိက္က္ရၿခင္းသည္ လြမ္းဆြတ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ ခ်ိဳၿမိန္သည့္ အရသာတို႔ကုိိုထိရွခံစားရသလို ပ်င္းရိဖြယ္ေကာင္းသည့္ အတိတ္ခါးခါးတို႔ကိုလည္း ေထြးေပြ.ခံစားရသည္။ခါးသက္ၿခင္းကိုရြံမုန္းသည့္ လူသားတို႔သဘာဝ ခါးသက္သည့္၊ၾကမ္းထန္းသည့္အရာမ်ားကို မၾကိဳဆိုခ်င္ၾက။
ခါးသက္ၿခင္း၏တူရူတြင္ ခ်ိဳၿမိန္ၿခင္း၊ေႏြးေထြးၿခင္းတို႔ရွိေနၿခင္းကိုခႏၶာအိမ္၏ အနက္ရွိဳင္းဆံုးတေနရာကအင္အား အၿပင္းဆံုးအရာတခုသည္လည္း မပီဝိုးတဝါးႏွင့္လင္းတခ်က္၊မလင္းတခ်က္၊ဘာပဲၿဖစ္ၿဖစ္၊ေဝဟင္ကို ပ်ံသက္ဖို႔အတြက္ ေၿမၿပင္ကိုေတာ့ နမ္းရွဳံ႔ရစၿမဲပင္။ ပစၥဳပၸန္ကိုငံလင့္ဖုိ႔ အတိတ္ကိုေတာ့ ဖိတ္ေခၚရစၿမဲပင္။တခ်ို႔တခ်ိဳ႔ေသာ အတိတ္ေတြသည္ ထုထည္ၾကီးမားၿပီး ပစၥဳပၸန္မွာၿပန္လည္ေရတြက္ၿပလွ်င္ ေရတြင္အရုပ္ေရးသည္နယ္ၿဖစ္ေန၍မယံုခ်င္ၾက။

မယံုလို႔လည္းမၿဖစ္။ အတိတ္ေတြရွိခဲ့ၾကလို႔သာပစၥဳပၸန္ႏွင့္အနာဂါတ္တို႔ေမြးဖြားလာၾကသည္ပင္။ အတိတ္ေတြသည္ တူးဆြ၍မကုန္နိုင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားၿပားက်ယ္ဝန္းလွသည္။ ကမၻာၾကီး၊လူသားေလာက၊ ဘာသာေရးနယ္ပယ္ အားလံုးတို႔၌ အတိတ္ေတြရွိခဲ့ၾကသည္။ အတိတ္ေတြကို ေၿခရာခံရင္း ယေန႔လူးသားတို႔ ခရီးဆက္ၾကရသည္။ အတုယူစံၿပစရာ၊ ေလ့လာစရာေတြ အသိန္းအေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍လည္း ေပးအပ္ခဲ့သည္။
မိမိတို႔ၿမတ္ဗုဒၶသမိုင္းကို ၿပန္၍ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္လည္း သာယာလြမ္းေမာဖြယ္၊ ရင္ခုန္ဖြယ္ရာမ်ားရွိခဲ့သလို ေၾကြကြဲဝမ္းနည္းဖြယ္၊ႏွေမ်ာတသသၿဖစ္ဖြယ္ရာမ်ားကိုလည္း ေတြ႔ရွိရေလသည္။
ဤမွ်ၾကီးမားလွသည္႔ သမိုင္းအထုပ္အပိုးၾကီးထဲက အေစာဆံုးရာစုႏွစ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အရွိန္အဝါၾကီးၾကီးႏွင့္ ေနရာယူထားသည္႔ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီး၏အတိတ္သမိုင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားကို အားအင္ေလွ်ာ့နည္းစြာၿဖင္႔ တစ္ရြက္ၿခင္းလွန္ၾကည္႔မိပါသည္။ အတိတ္သမိုင္းဆိုသည့္အတိုင္း အေၾကာင္းအရာေတြသည္ ေဆြးေၿမ႔ေနေလၿပီ။ အေၾကာင္းအရာေတြေဆြးေၿမ့ရုံတင္ပဲလား။ မဟုတ္ပါ။ ႏွလံုးသား၏ အနက္ရွိဳင္းဆံုတစ္ေနရာတြင္ ႏွစ္ေပါင္းခုႏွစ္ရာေက်ာ္ကအလြမ္းေတြကို သယ္ေဆာင္လာၿပီး လြမ္းေမာေစသည္။ေဆြးတသသၿဖစ္ေစသည္။ ၿပီးေတာ့ ဘဝတူေတြကို မွ်ေဝခ်င္သည္။ သမိုင္း၏အဆံုးသတ္ေတြမလွပခဲ့သည့္ နာလႏၵာကို ဘဝရဲ့သင္ခန္းစာ ေက်ာပိုးအိပ္ထဲ သယ္ေဆာင္ၿပီး ခရီးႏွင္ေစခ်င္သည္။ ဒါေၾကာင္႔ပင္ နာလႏၵာ၏ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာကို သဘာဝအတိုင္း လွန္ၾကည့္မိတာက………….

တကယ္တမ္းမိမိတို႔ ရင္းႏွီးကႊ်မ္းဝင္ေနေသာ နာလႏၵာသည္ ၿမန္မာနာမည္မဟုတ္။ SanံKrit-ဘာသာစကားၿဖစ္သည္။ သူရဲ့ဖြင့္ဆိုပံုကNalan-Lotus, A Symbol of Knowledgeနဲ႔da-to give, giver of knowledge တဲ့့ေလ။
နာလန္ဆိုတာ အတတ္ပညာ၊ အသိပညာေတြကို ကိုယ္စားၿပဳသည္႔ၾကာပန္းကိုရည္ညႊန္းပါတယ္။ (ဒါ)ကေတာ႔ ေပးၿခင္းပဲ၊ဒီေတာ့ ဒီပုဒ္ႏွစ္ခုကို တေပါင္းတည္း ဘာသာၿပန္ရင္ နာလႏၵာဆိုတာ အတတ္ပညာ ၊အသိပညာေတြကို ေပးရာဌာနၾကီးလို႔ အဓိပၸါယ္ဆိုရေတာ့မွာေပါ့။အသိပညာ အတတ္ပညာေတြကို ရက္ရက္ေရာေရာေပးစြမ္းခဲ့ေသာ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီးသည္ ကမၻာေပၚတြင္ အေစာဆံုးေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ တကၠသိုလ္ၾကီးၿဖစ္သလို ေက်ာင္းအိပ္၊ေက်ာင္းစား၊ အေဆာင္ေနစနစ္ကို စတင္က်င့္သံုးခဲ့ေသာ တကၠသိုလ္ၾကီး ၿဖစ္ခဲ့ေလသည္။ ယေန႔ေခာတ္ တကၠသိုလ္ၾကီး၏ တည္ရွိရာသည္ အိႏၵိယနိုင္ငံ၊ဗီဟာၿပည္နယ္၊ ပတၱနားၿမိဳ.၏ အေရွ့ေတာင္ဘက္ (၅၅)မိုင္ခန္႔အကြာ ဘာရဂါမ္ရြာအနီးတြင္ တည္ရွိေလသည္။ နာလႏၵတကၠသိုလ္ၾကီးကို အစပိ်ဳး တည္ေထာင္ခဲ့သူသည္ ဗုဒၶသာသနာသမိုင္း၊ အိႏိၵယနိင္ငံသမိုင္း။

အိႏၵိယနိုင္ငံ သမိုင္းတြင္လည္း ေမာရိယအင္ပါယာ အေသာက အင္ပါယာဟူသည္႔ အင္ပါယာတို႔ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည့္ ဘုရင္ဧကရာဇ္အၿဖစ္ သမိုင္းအစဥ္အလာၾကီးမားခဲ့သူ သီရိဓမၼာအေသာကမင္းၾကီးပင္ ၿဖစ္ေလသည္။ ဘုရင္အေသာကသည္ 205.BC ၿမတ္ဗုဒၶ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီး ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၉)ခုႏွစ္တြင္ ဘုရားရွင္၏လက္်ာေတာ္ရံ ပညာဧတဒဂ္ရ အရွင္သာရိပုတၱရာမေထရ္ၿမတ္ၾကီးအား ေအာက္ေမ့သတိရ ပူေဇာ္ေသာအားၿဖင့္ အရွင္ၿမတ္၏ ေမြးဖြားရာ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူရာ တိုက္ခန္းမွာပင္ ငံု၍ေစတီတဆူႏွင့္ ေက်ာင္းေတာ္တစ္ေဆာင္ကို ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့ေလသည္။ ယင္းေက်ာင္းေတာ္ေလးအား (2th A.D ရာစုတြင္ မဟာယာန ရဟန္းေတာ္ အရွင္နာဂဇုန(philosopher)မေထရ္က(Madayamika school of Buddhism) ဟူေသာအမည္ၿဖင္. ဟိနယာန၊မဟာယာန ဗုဒၶစာေပ မ်ားကို သင္ၾကားေပးေသာ သင္တန္းေက်ာင္းေလး အၿဖစ္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေလသည္။ထို႔ေနာက္ (4 th)ရာစု A.D တြင္ မဟာယာနရဟန္းေတာ္ အရိယေဒဝ (philosopher)က Madayamika a School of Buddhism ဟူေသာအမည္ၿဖင့္၄င္း၊ 5 th A.D ရာစုတြင္မဟာယာနရဟန္းေတာ္ အရွင္အာသံယမေထရ္က Yogachara school of buddism ဟူေသာအမည္ၿဖင္႔၄င္း အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္ မဟာယာန၊ ဟိနယာန ဗုဒၶစာေပမ်ားကို အဓိကသင္ၾကားေပးေသာ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားအၿဖစ္ အမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးၿဖင့္ အဆင္႔ဆင္႔ဗုဒၶစာေပမ်ားကို သင္ၾကားပို႔ခ်လာခဲ့ေသာ သင္တန္းေက်ာင္းေလးအၿဖစ္မွသည္ (5 th )A.D ရာစုအလြန္ (6 th) A.D ရာစုတြင္ အေသာကမင္းဆက္ ကုမာရဂုပၸထမင္း(KumaraGupata) မင္းလက္ထက္တြင္ ကမၻာေက်ာ္တကၠသိုလ္ၾကီး အဆင္႔ထိေရာက္ေအာင္ ေၿပာင္းလဲဖြင္႔လွစ္နိုင္ခဲ့ေလသည္။

ကုမာရဂုပၸထမင္းသည္ ပညာေရးကို အထူးအားေပး အားေၿမွာက္ေသာ မင္းတစ္ပါးၿဖစ္ေလသည္။ တကၠသိုလ္ၾကီး၏ ေၿမေနရာ (University of Campus) မ်ားကိုလည္း မိမိ၏နန္းေတာ္ ေၿမေနရာမ်ားအပါအဝင္ လယ္ဧကေပါင္း ေၿမာက္မ်ားစြာကို ေက်ာင္းေၿမအၿဖစ္ သတ္မွတ္လွဴဒါန္းေပးခဲ့ေလသည္။ ယေန.အခ်ိန္အခါ၌ အိႏၵိယေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမူ.ႏွင့္ သုေတသနဌာန၏ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္အရ (24`594)ဧက က်ယ္ဝန္းသည္ဟု သိရေလသည္။ (606 thA.D to 647 th A.D ) ရာစုတြင္ ပါလမင္းဆက္ ဟရသွ်မင္း (harsha) လက္ထက္တြင္ ေက်ာင္းေၿမေနရာမ်ားကို ထပ္ဆင့္တိုးခ်ဲ႔ ကာ ေက်ာင္းသားေနအေဆာင္ေပါင္း (၁၈၀) ႏွင့္ က်ယ္ၿပန္႔ေသာ စာသင္ခန္းမ်ား၊ တရားေဟာ၊ တရားထိုင္ခန္းမၾကီးမ်ားကိုလည္း တင့္တယ္ခန္းနားစြာ ေဆာက္လုပ္ေပးခဲ့သလို ေၿမေပါက္ေစတီ ေပါင္း(၁၀ )ကိုလည္း တည္ထားကိုးကြယ္ ခဲ့ေသးသည္။ အေဆာက္အဦးမ်ားကို တည္ေဆာက္ရာတြင္ ေအာက္ေၿခေဖာင္ေဒးရွင္းအား ေက်ာက္တုန္းမ်ားၿဖင့္ စီထားကာထုထည္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ အခိုင္အမာ ၿပဳလုပ္ေပးထားေလသည္။ေက်ာင္းသားေနအခန္းမ်ားကိုလည္း တစ္ေယာက္အိပ္ခန္း ႏွစ္ေယာက္အိပ္ခန္းမ်ား ၿဖင္႔ ၿပဳလုပ္ထားေလသည္။ ေက်ာင္းေဆာင္တိုင္း၏ အလည္တစ္ထပ္ (floor) စီတြင္ အခန္းေပါင္း ေလးဆယ္အထိ ပါဝင္သည္ဟု သိရပါသည္။ ေရခ်ိဳးခန္း အိမ္သာမ်ား ကိုလည္း စာသင္ခန္း၊ တရားေဟာခန္း၊ တရားထိုင္ခန္းမၾကီး မ်ားၿဖင့္ တြဲလွ်က္တည္ေဆာက္ ေပးထားေလသည္။ ေက်ာင္းေဆာင္တိုင္း ေက်ာင္းေဆာင္တိုင္း၏ အလည္တြင္ (၁၂) ေပပတ္လည္ က်ယ္ဝန္းေသာ အုတ္ေရတြင္းၾကီး တစ္တြင္းက်စီ တူးေဖာ္ေပးထားေလသည္။ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ား၏ ေဘးပတ္လည္တြင္လည္း အေရာင္အေသြးစံု အမ်ိဳးအမည္စံု လင္ေသာ ပန္းဥယာဥ္မ်ား ၊ၾကာမ်ိဳးစံုဖူးပြင္႔ေနေသာ ေရကန္ၾကီးမ်ားကိုလည္း ဖန္တီးေပးထားေလသည္။

ထိုမွ်ၾကီးၾကယ္ ခန္းနား၊က်ယ္ဝန္းေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးတြင္ အေဆာင္ေနေက်ာင္းသားေပါင္း (၁၀၀၀၀)ေက်ာ္ႏွင့္ စာေပးသင္ၾကားေပးေသာ ဆရာေပါင္း (၂၀၀၀) ေက်ာ္ရွိသည္ဟု သိရပါသည္။ ၍ေနရာ၌ မွတ္သားစရာ တစ္ခုက စာသင္ၾကားေပးေသာ ဆရာႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ယေန႔ေခာတ္ကဲသို႔ သီးၿခားခြဲေနၿခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ပဲ ဆရာႏွင့္ ေက်ာင္းသားေရာေႏွာ ေနထိုင္ၾကေလသည္။ ထိုသို႔ေနထိုင္ရၿခင္းမွာ လက္ေတြ႔သင္ခန္းစာမ်ား၌ မရွင္းလင္းသည္မ်ား ရွိပါက မဆိုင္းမတြ ၊ေမးၿမန္းနိုင္၊ ေဆြးေႏြးနိုင္ေစၿခင္းငွာ ဆရာႏွင္.ေက်ာင္းသာမ်ား အတူတကြ ေနထိုင္ၾကၿခင္း ၿဖစ္ေလသည္။ သင္ၾကားေပးေသာ ဘာသာရပ္မ်ားကေတာ႔ ပါဠိသဒၵါက်မ္း၊ သကၠတသဒၵါက်မ္း၊ ဒႆနိကေဗဒက်မ္း၊၊ယုတိၱေဗဒက်မ္း၊ နကၡတၱေဗဒက်မ္း၊ ေဗဒင္လကၡဏာက်မ္း၊ မဟာယာနက်မ္း၊ ဟိနယာနက်မ္းမ်ား၊ၿမဟၼဏတို႔၏ ေဝဒက်မ္းမ်ား ဗိသုကာပညာရပ္မ်ားတို႔ကိုလည္း ၿပီးၿပည့္စံုေအာင္ သင္ၾကားေပးေလသည္။ စားေသာက္ေရးဘက္တြင္မူ တကၠသိုလ္အနီးရြာမ်ားမွ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း (၂၀၀) ကိုလည္း ေယာဂီဝတ္ေစကာ ဆြမ္းခ်ိန္တန္ဆြမ္း အေအးခ်ိန္တန္ အေအးအစစ အရာရာ လိုေလေသးမရွိ စီမံဖန္တီးေပးထားေလသည္။ ရာဇဝတ္မူ႔ၿဖင့္ အက်ဥ္းက်သူမ်ား၊ ေငြဝယ္က်ြန္မ်ား၊ အေစခံက်ြန္မ်ားကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာၿခင္းမ်ား ေပးကာ နာလႏၵာတကၠသို္လ္တက ၠသိုလ္ၾကီး၏အလုပ္အေက်ြးမ်ားအၿဖစ္ ၿပဳလုပ္ေစသည္။

တကၠသိုလ္အနီးရွိရြာမ်ားမွ ထြက္ရွိေသာ ေကာက္ပဲသီးႏံွမ်ားကို မင္းအခြန္ေငြအၿဖစ္ သိမ္းယူၿခင္းမၿပဳပဲ တကၠသိုလ္ၾကီးအား လွဴဒါန္းေစခဲ့ေလသည္။ ထို.ေၾကာင့္နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီး၏ ဂုဏ္သတင္းသည္ ဂဂ္ါၿမစ္မွသည္ ေဘာ္လဂါၿမစ္ဝွမ္းသို႔တိုင္ ေၿမာက္ဘက္၌ ဆစ္ကင္း၊ဘူတန္တိဗက္၊ မြန္ဂိုးလ်ႏွင့္ရုရွား၊ ဆိုက္ေဗးရီးယား။ အေရွ့ဘက္၌ ၿမန္မာ၊ ထိုင္း၊လာအို၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ကေမၻာဒီးယား၊ဗိယက္နမ္၊ ကိုးရီးယား၊ ဂ်ပန္တို.အထိ ၿပန္႔ႏံ႔ခဲေလသည္။ ယေန႔အထိ အခ်ိဳ.နိုင္ငံမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာနိုင္ငံမ်ားအၿဖစ္ ဆက္လက္တည္ရွိေနေသးသည္။ ကမၻာ.သမိုင္းတြင္ တရုပ္ခရီးသြား ရဟန္းေတာ္မ်ားအၿဖစ္ ထင္ရွားသည္႔ ဖာဟီယာန္( Fa Hien )သည္(5 th A.D )ရာစုတြင္ ေရာက္ရွိလာကာ အရွင္နာဂဇုန မေထရ္၏အထံ၌ တပည့္အၿဖစ္ ခံယူသြားဖူးသည္ဟု သိရေလသည္။ သို႔ေသာ္ ဖာဟီယာန္သည္ ဟူယင္ဆန္ ရဟန္းေတာ္ေလာက္ ၾကာၾကာေနထိုင္ သြားခဲ.ၿခင္း မရွိခဲ့ေပ။
ဟူယင္ဆန္မေထရ္ၿမတ္ကေတာ႔ (673th) A.D ရာစုတြင္ ေရာက္လာကာ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာေအာင္ ပညာသင္ယူသြားသည္ဟု သိရွိရသည္။ ပညာမ်ားသင္ယူ ၿပီးဆံုးၿပီးေနာက္ ဟူယင္ဆန္မေထရ္သည္ အိႏၵိယနိုင္ငံံ၌ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အားလံုးႏွင္႔ သက္ဆိုင္သည့္ သံေဝဇနိယေလးဌာန အပါအဝင္ အထင္ကရ ေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကို အေသးစိတ္ေလ့လာကာ မွတ္တမ္းမ်ား ေရးသားခဲ႔ေလသည္။ယင္းမွတ္တမ္းမ်ားသည္ ကမၻာ႔သမိုင္းတြင္ တန္ဘိုးမျဖတ္နိုင္ေလာက္ေအာင္ ေက်းဇူးၾကီးမားသလို ယေန႔မိမိတို႔အပါအဝင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအားလံုး ဖူးေမွ်ာ္ေနရေသာ (ဖြား၊ပြင္႔၊ေဟာ၊စံ)ဟူသည့္ သံေဝဇနိယေလးဌာနအပါအဝင္ အထင္ကရေနရာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ဟူယင္ဆန္၏ဂုဏ္ေက်းဇူးေတြေၾကာင္႔ ဖူးေမွ်ာ္ေနရျခင္းၿဖစ္ေလသည္။

ခရီးသြားမွတ္တမ္းမ်ားကို မွတ္တမ္းေရးသားျခင္းဟူသည့္ (Theory)တစ္ခုကို မိမိတို.ရရွိ လိုက္နာက်င္႔သံုးဘို႔ လိုပါလိမ္႔မည္။ ဤကဲ့သို႔ကမၻာတစ္လႊားတြင္ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီး၏ ဂုဏ္သတင္း၊ ေက်ာ္ေဇာ္ၾကီးျမတ္ရျခင္း အဓိကအေၾကာင္းအရင္းသည္ တကၠသိုလ္မွ ခ်မွတ္ေပးလိုက္ေသာစည္းမ်ဥ္းမ်ား၊သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးေသာ ဘာသာရပ္မ်ားႏွင္႔ တာဝန္ယူမူ႔မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သလို တကၠသိုလ္တခု၏ အသက္ျဖစ္ေသာ တကၠသိုလ္စာ ၾကည့္တိုက္(Library) ၏ ဂုဏ္သတင္းေၾကာင္႔လည္း ပါဝင္ေလသည္။ စာၾကည္႔တိုက္တြင္ ထားရွိေသာ က်မ္းစာအုပ္မ်ား၊ အေတြးအေခၚဆိုင္ရာက်မ္းမ်ား၊ နည္းပညာဆိုင္ရာက်မ္းမ်ား၊ ေဆးက်မ္းမ်ား၊ ေဝဒက်မ္းမ်ား၊မဟာယာန ဟိနယာနဆိုင္ရာက်မ္းမ်ား၊ ဟိႏၵဴက်မ္းမ်ား၊ ေဗဒင္နကၡတ္က်မ္းမ်ားစသည္ျဖင္႔ က်မ္းေပါင္းသိန္းေသာင္းခ်ီ၍ ရွိသည္ဟုသိရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္နာလႏၵာတကၠသိုလ္စာၾကည့္တိုက္ၾကီးကို ကမၻာတစ္လႊားကေန နာမည္ေပးၾကတာက သစၥာတရားတို႔စုေဝးရာေတာင္ၾကီး DharGunj(Mountain of Truth) ျပီးေတာ႔ Dhamaganja (Treasury of Truth) သစၥာတရားတို႔စုေဝးရာ သိမ္းဆည္းထားရာ ဘ႑ာတုိက္ၾကီးဟု နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင္႔ အမႊန္းတင္ေခၚေဝၚၾကေလသည္။ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီး ဖ်က္ဆီးခံရစဥ္က တကၠသိုလ္စာၾကည္႔တိုက္ရွိ စာအုပ္မ်ားအား မီးေလာင္ရာတြင္ (၆)လခန္႔ ၾကာျမင့္သည္ဟု သိရေလသည္။ ပါလမင္းဆက္ ဟရသွ်မင္း၏ လက္ထက္တြင္တကၠသိုလ္၏ ပညာေရး၊ စာေပသင္ၾကားေရး၊ ေနထိုင္ေရးတို႔တြင္ အဆင့္ျမင့္ဆံုးျဖစ္ခဲ့သလို လက္ေအာက္ခံတကၠသိုလ္မ်ားအျဖစ္ ဝိကၠမသီလာတကၠသိုလ္၊ (University of Vikamasila) ဥဒႏၱပူရီ တကၠသိုလ္ (University of Odantapuri) ဇာဂလႏၵတကၠသိုလ္ (university of Jagaddala) မ်ားကိုဖြင္႔လွစ္ခဲ႔ေလသည္၊ ထိုတကၠသိုလ္အားလံုးတို႔အား ပင္မ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီးကပင္ တိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ရေလသည္။

ဤမွ် နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီး အရွိန္အဟုန္ေကာင္းေကာင္း ႏွင္႔ ျဖတ္သန္းနိုင္ျခင္းသည္ ပါလမင္းဆက္တို႔၏ ေလးနက္ေသာအေတြးအေခၚ၊ ရက္ေရာေသာ စိတ္၊ေစတနာတို႔ေၾကာင္႔ပင္ ျဖစ္ေလသည္။ ပါလမင္းဆက္တို႔သည္ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီးအား 8th A.Dရာစုမွ 12th A.D ရာစုထိ ဖခင္မင္းမ်ား၏ တန္ဘိုးထက္ယုတ္ေလွ်ာ႔က်ဆင္းမူမရွိေစဘဲ တိုး၍၊တိုး၍သာ အေထာက္အပံ့ၿပဳခဲ႔ၾကေလသည္။ ထိုကဲ့သို႔ကမၻာေပၚတြင္ ပထမဆံုးေပၚေပါက္လာေသာ တကၠသိုလ္ၾကီးအျဖစ္ လူသားတို႔အတြက္အျမင္႔ဆံုးအတတ္ပညာရပ္တို႔အား ရက္ေရာစြာရာစုႏွစ္ေပါင္း (၁၂)ရာစုေက်ာ္သည္ထိ ေပးေဆာင္ခဲ့ေသာ လူသားအရင္းအျမစ္ အေဆာက္အဦးၾကီး ကမၻာ႔ဂႏၳဝင္တာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီးသည္ သာသနာႏွစ္(၁၇၀၀)အေရာက္ (12th)A.Dရာစုအကုန္တြင္ တူရကီႏြယ္ဖြား မူဆလင္စစ္ဗိုလ္မိုဟာမက္ ဘက္ခီးယာခီးဂ်ီး (MuhammadBakhtiyanKhaLji)၏ စစ္သည္အလံုးအရင္းျဖင္႔ ဝင္ေရာက္စီးနင္းကာတကၠသိုလ္ပိုင္ ေရႊ၊ေငြ၊ေက်ာက္သံပတၱျမားတို႔အား အတင္းအဓမၼသိမ္းယူျခင္း ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားေစတီပုထိုးမ်ားအား မီးရွိဳ႔ဖ်က္ဆီးျခင္းမ်ားအျပင္ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္မွန္သမွ် ေခါင္းျဖတ္သတ္ျခင္း၊အရွင္လတ္လတ္မီးေလာင္တိုက္သြင္းျခင္း၊ အရွင္လတ္လတ္ဦးေခါင္းေပၚရံုေျမျမဳပ္ကာ ဓားသြားစက္တတ္သည့္ထြန္သြားျဖင့္ ႏြားကေမာင္းေစျခင္းမ်ားကို ရက္ရက္စက္စက္ျပဳလုပ္ခဲ့ေလသည္။ မည္မွ်ရက္စက္သည္လည္းဆို ရဟန္းေတာ္တပါး၏ဦးေခါင္းတစ္လံုးကို ျဖတ္ယူကာဆက္သနိုင္လွ်င္ ေငြေၾကးမည္မွ်ေပးမည္ဟု ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ထားသည္အထိ ၿပဳလုပ္ခဲ႔ေလသည္။နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီး၏ သမိုင္းအပိုင္းအစေတြကို ၿပန္လည္ျပီးေကာက္ခ်က္တစ္ခုဆြဲၾကည့္လွ်င္ ဒႆနေရအိုးထည္းမွာဒႆနဖန္သားျပင္ တစ္ခုနဲ႔ေပတံတစ္ေခ်ာင္းကိုရွာေဖြေနသည့္ လူသားတစ္ေယာက္ႏွင့္ တူေနေပလိမ္႔မည္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ႔နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီး၏ အေရွ့တခါးေပါက္ကအုတ္ခဲက်ိဳးတစ္ခုကို အသာေကာက္ယူရင္းေမးၾကည္႔မိတာက မင္းဟာသမိုင္းေတြထဲကသိပ္သည္းစတစ္ခုလားဆိုတာပါပဲ။ သူ႔ေျဖၾကားခ်က္အပိုင္းအစေတြထဲက တစ္ခုကိုရြတ္ျပရရင္(ဒီတကၠသိုလ္ၾကီးမွာေနခဲ႔ၾကတဲ႔ဂုရုၾကီးေတြ အျမဲတေစရြတ္ဖတ္ေနလို႔ ငါအလြတ္ရေနတာက “All the things is impermanence “တဲ႔ေလ။ က်ြနု္ပ္တို႔၏ဗုဒၶဘာသာအႏွစ္သာရနဲ႔ တုိင္းသာျပီးေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ေျမၾကီးလက္ခတ္မလြယ္ေပါ႔။

ေခတ္သစ္တန္ဖိုးနဲ႔တိုင္းတာမယ္ဆိုရင္ေတာ့လည္း (ဘာသာတရားတစ္ခုကေန အျခားဘာသာတရားတစ္ခုကိုက်ဳးေက်ာ္ေစာ္ကားျခင္းသည္ လူယဥ္ေက်းတို႔၏လုပ္ရပ္မဟုတ္သလို ဘာသာတရားတိုင္းရဲ့အဆံုးအမေတြမွာ ေသြဖယ္ေနတဲ့အနုတ္လကၡဏာကိုသာေတြ႔ရလိမ့္မယ္ေလ။ တဆက္တည္းမွာရလိုက္တ့ဲ့ အေတြးစတစ္ခုက ဘာသာတရားတစ္ခု၏ တိုးတက္မွဳဆုတ္ယုတ္မွဳ ေရရွည္တည္တန္႔မွဳ၊ ဖဲခြါမွဳတို႔ဟာ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားတုိ႔ႏွင္႔ ေငြေၾကးတစ္ခုရဲ့ ေခါင္းႏွင့္ပန္းလိုဆက္စပ္ေနသည္ပင္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတန္းစားတို႔၏ အေထာက္အပ့ံကိုရာစုႏွစ္(၁၂)ရာစုၾကာေအာင္ရလာခဲ့ေသာ နာလႏၵာတကၠသိုလ္ၾကီးသည္ ကမၻာေထာင့္တစ္္ေနရာက ထင္ရွားသည့္သမိုင္းအေဆာက္အဦးၾကီးအျဖစ္ ရပ္တည္လာခဲ့ေပသည္။ အာဏာေငြေၾကးတို႔ကိုအာသာငမ္းငမ္းျဖစ္ေနေသာ အုပ္အုပ္သူလူတန္းစားတို႔လက္ထက္တြင္မူ (၁၂)ရာစုေက်ာ္တန္ သမိုင္းမွတ္တိုင္ၾကီး ဘုန္းဘုန္းလဲအေျခအေနထိျဖစ္ခဲ့ရေပသည္။ ဤေနရာ၌စိတ္၏ သက္သာမွဳတစ္ခုကိုရဘို႔ဆိုျပီး ၾကံၾကံဖန္ဖန္ေတြးမည္ဆိုလွ်င္လည္း ေတြးလို႔ရနိုင္သည္က သမိုင္းရဲ့အဖိုးတန္ အေဆာက္အဦးၾကီးကို နင္းေခ်ဖ်က္ဆီးသူသည္ မိမိတို႔ဘာသာဝင္မဟုတ္ မူဆလင္စစ္ဗိုလ္မိုဟာမက္ဘက္ခီးယားခီးဂ်ီးႏွင့္ အေပါင္းအပါမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းတုိ႔ဟာ မိမိတို႔ဘာသာအေပၚယုတ္မာမွဳ၊ရက္စက္မွဳေတြႏွင့္ ေက်ာ္လြန္ေနရတာလဲ။ ဆက္စပ္အေတြးေတြကိုလြယ္အိတ္တစ္လံုးထဲ ေကာက္ထည့္ရင္း နာလႏၵာတကၠသိုလ္ေဟာင္းၾကီး၏ ။

အေရွ့တံခါးေပါက္ကေန ျပန္ထြက္လာသည့္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာေတာ့ အေတြးေတြ၊ေမးခြန္းေတြ ေရးစရာေတြတစ္ပံုတစ္ပင္ၾကီးႏွင့္ ျပီးေတာ႔ယေန႔ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့အနာဂါတ္သာသနာေရးႏွင့္ပါတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေတြးမိတာကလည္း အဘယ္မွ်ကာလထိၾကာရွည္ခံနိုင္မလဲ။ ကိုးကြယ္ခံဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင္႔ကိုးကြယ္ၾကသည္႔ မင္းႏွင္႔ၿပည္သူတို႔ကေရာအဖိုးမျဖတ္နိုင္သည္႔ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာေတာ္ၾကီး ျမန္မာ႔ေျမေပၚမွ အေပ်ာက္ခံနုိင္ၾကမည္လား။ အေတြးစတစ္စက္ႏွင္႔ပင္….။
 

ဤစာမူေလးကိုစိတ္ပါဝင္စားစြာဖတ္ေပးၾကတဲ.စာဖတ္သူခင္မင္ခဲ႔သူအားလံုးကိုေရာ စာစီ 

 

မွတ္ခ်က္(အဲမြန္)၏အေတြးပံုရိပ္ကိုထပ္တူမွ်ေဝခံစားသည္)။
စာဖတ္သူအားလုံး ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါး က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။


အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)